Smart rings en smartwatches als zelfzorg-instrument

De afgelopen jaren zijn smartwatches en smart rings sterk in opkomst. Waar deze technologie aanvankelijk vooral werd gezien als een gadget voor sporters en techliefhebbers, verschuift de aandacht steeds meer naar een ander domein: zelfzorg, stressmanagement , slaap en verantwoord afvallen.

In dit artikel kijk ik niet naar deze apparaten vanuit technisch of commercieel perspectief, maar vanuit de vraag:

Kunnen smart rings en smartwatches een zinvolle ondersteuning zijn bij zelfzorg en mentale balans?

Van meten naar betekenis

Smart rings en smartwatches meten tegenwoordig onder andere:

hartslag en hartritme
slaapduur en slaapfasen
herstel en rustmomenten
fysieke activiteit
in sommige gevallen stress-indicatoren zoals hartslagvariabiliteit (HRV); zoals gebruikt in polyvagaaltherapie

Deze data op zichzelf doet niets. Pas wanneer metingen worden gekoppeld aan bewustwording en interpretatie, kunnen ze waarde krijgen.

En juist daar raakt deze technologie aan het domein van zelfzorg en therapie.

Zelfzorg is meer dan ontspanning

Zelfzorg wordt vaak opgevat als ontspanning alleen. In werkelijkheid gaat zelfzorg ook over:

inzicht krijgen in eigen patronen
herkennen van signalen van overbelasting
leren luisteren naar het lichaam
tijdig bijsturen vóór klachten escaleren

Smart rings en smartwatches kunnen hierbij fungeren als een spiegel: ze laten zien wat het lichaam al weet, maar wat vaak wordt genegeerd.

Stress, slaap en het lichaam als kompas

Veel mensen met stressklachten, slaapproblemen, burn-out of langdurige spanning zijn het contact met hun lichaam deels kwijtgeraakt. Vermoeidheid wordt genegeerd, signalen worden overschreeuwd door wilskracht of verplichtingen.

Een wearable kan dan helpen om:

objectieve feedback te geven
patronen zichtbaar te maken (bijvoorbeeld slecht slapen na piekbelasting)
herstelmomenten serieus te nemen

Niet als oordeel, maar als informatieve ondersteuning.

Geen therapie, wél ondersteuning

Het is belangrijk om helder te zijn:

Smart rings en smartwatches zijn geen medische hulpmiddelen en geen therapie.

Ze vervangen geen begeleiding, geen gesprek en geen behandeling. Hun waarde ligt in het ondersteunen van bewustwording, vooral bij mensen die:

moeite hebben hun lichaamssignalen te voelen
willen begrijpen wat ontspanning of stress met hen doet
actief willen werken aan leefstijl en herstel

In die zin passen ze binnen een bredere, complementaire benadering van gezondheid, zoals in de integratieve psychotherapie.

Waarom deze technologie past binnen zelfzorg

Binnen zelfzorg gaat het niet om perfecte cijfers, maar om vragen als:

Wat gebeurt er met mijn slaap als ik mijn grenzen beter bewaak?
Hoe reageert mijn lichaam op ontspanningsoefeningen, bv. door hypnotherapie?
Welke keuzes dragen bij aan herstel, en welke niet?

Wearables kunnen deze vragen ondersteunen door feedback te geven zonder interpretatie op te dringen.

Bewust en zorgvuldig gebruik

Zoals bij elke vorm van meten, schuilt ook hier een valkuil. Te veel focus op cijfers kan leiden tot controle of onrust. Daarom is het belangrijk om deze technologie:

bewust te gebruiken
niet obsessief te volgen
altijd te zien als hulpmiddel, niet als maatstaf voor eigenwaarde

Zelfzorg vraagt uiteindelijk om mildheid, niet om prestatie.

Conclusie

Smart rings en smartwatches markeren een interessante ontwikkeling: technologie die niet alleen registreert, maar kan uitnodigen tot meer lichaamsbewustzijn.

Juist wanneer deze apparaten worden geplaatst binnen het kader van zelfzorg, stressregulatie en herstel, kunnen ze een ondersteunende rol spelen.

Niet als oplossing op zich, maar als een extra bron van inzicht — waarmee lichaam en geest weer iets beter op elkaar kunnen worden afgestemd.

In de komende periode zal ik binnen de categorie Zelfzorg aandacht besteden aan zorgvuldig geselecteerde hulpmiddelen die dit proces kunnen ondersteunen.

Dr. Fons de Vries
Praktijk Mental Balance

14 december 2025